Page 147 - เอกสารประกอบหลักสูตรเพื่อพัฒนาอาชีพ Re - Skill และ Up - Skill กลุ่มอาชีพเกษตรกรรม

กลุ่มอาชีพเกษตรกรรม
หลักสูตร การปลูกพืชสมุนไพรพื้นบ้าน ขมิ้นชัน

143

(ที่มาของภาพประกอบ : กลุ่มพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการศึกษา)

วิธีเพิ่มผลผลิตและคุณภาพของขมิ้นชัน
[1]
สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ ได้วิจัยด้านการพัฒนาสมุนไพรเพื่ออุตสาหกรรมและการส่งออก ดังนี้

1. อิทธิพลของร่มเงา ระยะปลูกต่อผลผลิตและปริมาณสาระสำคัญของขมิ้นชัน พบว่าการปลูกขมิ้นชัน
ในแปลงที่ไม่พรางแสง, พรางแสง 50%, 60% และ 70% ผลผลิต Rhizome ไม่แตกต่างกัน โดยมีค่าระหว่าง

421.46 - 442.85 กรัมต่อต้น แต่เมื่อพรางแสง 80% ผลผลิตลดลงเป็น 196.11 กรัมต่อต้น
ปริมาณสาร Curcuminoid ใน Rhizome ของขมิ้นชันที่ปลูกในแปลงที่ไม่พรางแสง, พรางแสง 50%, 60%,

และ70% ไม่แตกต่างกัน โดยมีค่าระหว่าง 7.62-8.11% แต่เมื่อพรางแสง 80% ปริมาณสาร Curcuminiod ลดลงเป็น6.96%
2. ชนิดปุ๋ย ช่วงเวลาในการใส่ที่เหมาะสมสำหรับการปลูกขมิ้นชัน พบว่าขมิ้นชันที่ใส่ปุ๋ยมูลไก่ อัตรา 250 กรัม
ต่อต้น และปุ๋ยวิทยาศาสตร์ สูตร 15 - 15 - 15 อัตรา 14.06 กรัมต่อวัน มีแนวโน้มให้ผลผลิต Rhizome ต่อต้น

มากกว่าต้นที่ไม่ใส่ปุ๋ย และการใส่ปุ๋ย 2 ครั้ง เมื่อพร้อมปลูก และขมิ้นชันอายุ 2 เดือนหลังปลูก มีแนวโน้มให้ผลผลิต
Rhizome ต่อต้นมากที่สุดเท่ากับ 818.77 กรัมต่อต้น

3. การขยายพันธุ์ขมิ้นชันโดยวิธีเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ โดยใช้เทคนิคการเพาะเลี้ยง 2 ขั้นตอน พบว่าการนำตายอด
ขมิ้นชันที่มีอายุ 1 - 3 เดือน มาผ่าแบ่งตามยาวเป็น 4 ชิ้นส่วน ความยาว 0.5 เซนติเมตร เพาะเลี้ยงในอาหารสูตร MS ที่

เติม TDZ 4 มิลลิกรัมต่อลิตร เป็นเวลา 4 สัปดาห์ แล้วย้ายไปเลี้ยงในอาหารสูตร MS ที่ไม่เติมสารควบคุมการ
เจริญเติบโต เป็นเวลา 8 สัปดาห์ สามารถกระตุ้นยอดได้ 18.22 0.62 ยอดต่อชิ้นส่วน มีความยาวเฉลี่ย 3.85 เซนติเมตร
ต่อยอด และมีอัตราการสร้างราก 88.40 2.6% สามารถปลูกลงดินในสภาพโรงเรือนได้และเจริญเติบโตได้ดีในสภาพ

แปลงปลูก ปริมาณเคอร์คูมินอยด์ของขมิ้นชันที่ได้จากการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อจากต้นแม่เดียวกันมีความแปรปรวนต่ำ
4. การขยายพันธุ์ขมิ้นชันโดยการกระตุ้นชิ้นส่วนตาในอาหารเหลวที่เติม TDZ พบว่า การเลี้ยงชิ้นส่วนตายอด

ขมิ้นชันในอาหารเหลาสูตร MS ที่เติม TDZ 16 มิลลิกรัมต่อลิตร เป็นเวลา 1 สัปดาห์ แล้วย้ายไปเลี้ยงในอาหารสูตร MS ที่
ไม่เติมสารควบคุมการเจริญเติบโต เป็นเวลา 8 สัปดาห์ มีอัตราการสร้างยอดใหม่เป็น 14.50 1.33 ยอดต่อชิ้นส่วน
........................................

1 วิธีปลูกขมิ้นชัน (Turmeric). [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก. https://www.plookphak.com/how-to-plant-turmeric/.
(วันที่สืบค้นข้อมูล 27 กรกฎาคม 2564)

143